Icoon Afsluitdijk, het design innovatie programma van ontwerper en innovator Daan Roosegaarde en zijn team van experts is officieel gelanceerd. In aanwezigheid van Directeur-Generaal Rijkswaterstaat Michèle Blom is op 16 november 2017 het startschot gegeven van het programma. 

De met de hand gebouwde dijk, gerealiseerd in 1932, is een unieke plek in de wereld. Na 85 jaar intensief gebruik is het nu tijd voor een grootschalige renovatie. Met Icoon Afsluitdijk levert ontwerper Daan Roosegaarde, in opdracht van de Nederlandse overheid, een bijdrage aan het versterken van de iconische waarde van de Afsluitdijk. Alle ontwerpen van Icoon Afsluitdijk zijn vanaf heden voor iedereen na zonsondergang gratis te bezichtigen.

De werken van Icoon Afsluitdijk

“Een volk dat leeft bouwt aan zijn toekomst.” Deze woorden staan sinds 1932 op het Monument, ontworpen door Willem Dudok, op de Afsluitdijk. Een tekst die toen stond voor de grote prestaties van een klein land. Nu is deze tekst voor Roosegaarde een bron van inspiratie. Met drie ontwerpen toont Icoon Afsluitdijk de kracht van de natuur als bron van energie en licht en vormt het een voorbeeld van een toekomstig groen landschap.

Lichtpoort

De nieuwe futuristische entree van de Afsluitdijk Lichtpoort brengt de 60 monumentale heftorens uit 1932 terug tot de essentie. De gebouwen zijn volledig gerestaureerd. In de avond wordt het originele ontwerp van architect Dirk Roosenburg, de grootvader van architect Rem Koolhaas, in een nieuw licht gezet door de koplampen van auto’s. Het licht van de koplampen wordt gereflecteerd door kleine prisma’s waardoor de kenmerkende contouren van de gebouwen oplichten. Als er geen auto’s rijden lichten de gebouwen niet op. Deze manier van licht gebruiken verbruikt geen stroom en geeft geen lichtvervuiling.

De inspiratie om met retroreflectie te werken, ontstond door het lichtspel in de vleugels van vlinders te onderzoeken. Er ontstaat een dynamische entree, gevormd door een architectonisch oplichtend lijnenspel wat het monumentencomplex laat zweven alsof de automobilist door een sciencefictionfilm rijdt. Lichtpoort is een concreet voorbeeld van een toekomstig energieneutraal landschap in lijn met het overheidsbeleid om in 2030 alle rijkswegen in Nederland energieneutraal te hebben.

Expertises die elkaar aanvullen

Om met het concept Lichtpoort van de sluisgebouwen een spectaculaire entree te maken, werkte Studio Roosegaarde samen met TTB, een samenwerkingsverband met onder meer Triflex, leverancier van markeringen en afdichtingsmaterialen. Om een optimale kwaliteit en beleving te creëren, hanteert Studio Roosegaarde hoge eisen en vraagt hij het uiterste van partners. Daan Roosegaarde: “In samenwerking zoek ik naar partijen die met dezelfde drive werken als Studio Roosegaarde. Ik moet niet alleen vertrouwen hebben in de producten van een partner, maar ook in de kennis en kunde van de mensen.” Alles is uit de kast gehaald om de gewenste reflectiewaarde te bereiken. En de gewenste kwaliteit; de techniek moet immers extreme omstandigheden, veel wind en zout, weerstaan.

Retro-reflecterende markeringsmateriaal

Uiteindelijk viel de keuze op het concept waarbij retro-reflecterend materiaal worden aangebracht die de authentieke contouren volgen van de monumentale sluizen. Zo wordt het perspectief van de Afsluitdijk op sfeervolle wijze benadrukt. Het is een nog niet eerder toegepaste techniek in deze context. Daan Roosegaarde licht toe: “Innovaties worden mogelijk gemaakt door combinaties van verschillende disciplines en kennisbronnen. Studio Roosegaarde is gespecialiseerd in het ontwerpen van sociaal technologisch design gefocust op ruimte en interactie. Dit samenwerkingsverband is een praktijkvoorbeeld waarbij partijen elkaars expertise aanvullen. En daardoor is de vereiste kwaliteit, innovatie en kennis geleverd.”

Over Daan Roosegaarde

Ontwerper en innovator Daan Roosegaarde staat internationaal bekend om zijn innovatieve visie en interactieve projecten waar mens, technologie en ruimte gecombineerd worden om een betere wereld te creëren. Virtuele overstromingen, slimme snelwegen en smog free torens; Roosegaarde en zijn team trekken technologie uit het digitale om oplossingen te onderzoeken en te activeren die het dagelijkse leven in stedelijke omgevingen verbeteren. Icoon Afsluitdijk is een samenwerking tussen Studio Roosegaarde en Rijkswaterstaat en wordt mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, De Nieuwe Afsluitdijk.